Oorlog in de Pacific – De aanval op Pearl Harbor
Tot aan het begin van december 1941 waren de Verenigde Staten niet betrokken bij de oorlog. Na het einde van WW1 zaten de Amerikanen er niet om te springen zich weer in een oorlog te storten.
In de jaren ‘30 van de twintigste eeuw was Japan overbevolkt en had een groot gebrek aan grondstoffen. Om de expansiedrift te bevredigen en om aan grondstoffen te komen, viel Japan China binnen. Japan sloot zich eveneens aan bij de asmogendheden (Duitsland, inclusief het geannexeerde Oostenrijk, Japan en Italië). De westerse machten zagen de expansie van Japan als een bedreiging voor hun eigen economische en strategische belangen. Er werden diverse embargo’s ingesteld die in Japan als een onvriendelijke daad werden beschouwd. De diplomatieke spanning liep op en er werd onderhandeld om een oorlog te voorkomen. Tijdens de onderhandelingen waren beide partijen bezig met plan B voor het geval de onderhandelingen verkeerd af zouden lopen. Het was voor Japan duidelijk dat de Amerikaanse vloot de grootste bedreiging voor de Japanse marine zou vormen.
Pearl Harbor – 7 december 1941
De Japanse admiraal Yamamoto had een plan ontwikkeld om de Amerikaanse vloot, voor anker in Pearl Harbor op het eiland Oahu van Hawaii een grote slag toe te brengen. Hij zou met 6 vliegdekschepen (carriers) met een escorte naar de marinebasis op Pearl Harbor varen. De Amerikaanse schepen, die in de haven opgesloten zaten zouden een makkelijke prooi zijn voor de vliegtuigen van de carriers. Het plan van Yamamoto werd goedgekeurd. Terwijl er nog steeds onderhandeld werd met de Amerikanen, begonnen de luchtmacht en de marine op grote schaal te oefenen voor een aanval. Japanse spionnen bij Pearl Harbor gaven gedetailleerde informatie over het aantal schepen in de haven.
De Amerikanen, die zichzelf altijd onkwetsbaar wanen, maakten zich niet druk om de verhoogde Japanse activiteiten. Signalen dat er iets ophanden was, bereikte een Amerikaanse topdiplomaat, Henry Stimson, die het thuisland probeerde te waarschuwen voor een ophanden zijnde aanval. Maar de waarschuwing werd genegeerd.
Op 7 december 1941 viel de Japanse marine met de vliegtuigen van de carriers Pearl Harbor aan. Het oorspronkelijke plan was eerst Amerika een oorlogsverklaring te overhandigen en daarna, binnen een half uur na de verklaring, tot actie over te gaan. Zo zou Japan niet beschuldigd kunnen worden dat Japan zonder oorlogsverklaring ten aanval ging. De planning liep helemaal mis. De Japanse diplomaten in Amerika ontvingen de boodschap te laat en konden de oorlogsverklaring niet op tijd aan de Amerikanen overhandigen. Toen de Amerikanen de oorlogsverklaring ontvingen, vielen de eerste bommen reeds op Pearl Harbor. Toch hadden de Amerikanen al gecodeerde boodschappen onderschept en kunnen vertalen. Vreemd genoeg werd ook hier geen actie ondernomen.
Pearl Harbor beschikte ook over adequate radarstations. Er werd inderdaad een grote hoeveelheid vliegtuigen waargenomen, maar men dacht dat de groep vliegtuigen een groep Amerikaanse B-17 bommenwerpers was die die dag bij toeval in Pearl Harbor verwacht werden. Desondanks werd de melding wel doorgegeven, maar ook deze keer gebeurde er niets. Ook merkte men een mysterieuze Japanse onderzeeër op die probeerde de haven van Pearl Harbor binnen te komen. Men dacht dat de onderzeeër was verdwaald, maar een logischer verklaring lijkt dat hij op zoek was naar zwakke plekken binnen de Amerikaanse vloot en of Amerika was voorbereid op een oorlog. Om 12.00 werd de onderzeeër tot zinken gebracht. Het voorval werd erg laat aan admiraal Husband Edward Kimmel doorgegeven, die er vervolgens ook niets meer mee deed. Alle schepen lagen in de haven voor anker en vormden een ideaal doelwit voor de naderende Japanse vliegtuigen. Kimmel zou 10 dagen na de aanval van zijn post worden ontheven, gedegradeerd en vervangen door admiraal Chester Nimitz.
Roosevelt: “7 december a date which will live in infamy”
Om 12.49 uur ontvingen de Japanse piloten officieel toestemming voor de aanval. Om 12.55 uur werd de eerste aanval uitgevoerd, de tweede aanval vond plaats om 14.00 uur. Om 14.45 waren er van de 96 schepen 18 gezonken of zwaar beschadigd. 188 van de 394 vliegtuigen waren op de vliegvelden vernietigd en 159 andere beschadigd. 2402 militairen vonden de dood en er vielen 1178 gewonden. Het hoge aantal doden werd voornamelijk veroorzaakt door het zinken van het slagschip Arizona die een voltreffer kreeg dwars door het dek in de munitie opslagplaats, met als resultaat 1177 slachtoffers. Geluk bij een ongeluk was dat de Japanners geen Amerikaanse vliegdekschepen hadden kunnen uitschakelen, simpelweg omdat de carriers op die dag niet aanwezig waren in Pearl Harbor. Eén vliegdekschip was naar Midway gestuurd, twee andere naar een ander gebied. Deze verplaatsingen lieten zien dat Amerika wel degelijk op de hoogte was van de Japanse dreiging. Het waren dezelfde vliegdekschepen die later bij de Battle of Midway een doorslaggevende rol zouden spelen. Maar men was duidelijk niet genoeg alert geweest.
Na het succes van de aanval schreef Yamamoto: “I fear all we have done is to awaken a sleeping giant and fill him with a terrible resolve”.
Het slachtoffer van de aanval voor wat betreft de grote schepen waren de Arizona en de Oklahoma, beiden totaal verloren, de West Virginia (gerepareerd en weer inzetbaar in juli 1944), de California (gerepareerd en weer inzetbaar in januari 1944), de Nevada (gerepareerd en weer inzetbaar in oktober 1942), de Pennsylvania (bleef in dienst), de Tennessee (gerepareerd en weer inzetbaar in februari 1942) en de Maryland (gerepareerd en weer inzetbaar in februari 1942). Verder nog de kruisers Helena, Raleigh, en Honolulu, de destroyers Cassin, Downes, Helm en Shaw en nog een aantal kleinere schepen. Al deze schepen werden gerepareerd en konden weer vrij snel worden ingezet. De Pearl Harbor Naval Shipyard met hulp van de Pacific Bridge Company en andere burgerbedrijven zorgden ervoor dat binnen 6 maanden na de aanval vijf slagschepen en twee kruisers weer konden varen en in het thuisland verder konden worden gerepareerd.
Het feit dat Japan en Amerika nu in oorlog waren, was voor Hitler de reden (als lid van de Asmogendheden) om ook de oorlog aan de Amerikanen te verklaren. De Verenigde Staten raakten zo weer betrokken bij een Europese oorlog. En, wat later zou blijken, was dat slecht nieuws voor Japan en Duitsland.
Pearl Harbor nu – Arizona Memorial
The Doolittle Raid
James “Johhny” Doolittle
De Amerikanen waren nu wel wakker geworden en Roosevelt droeg zijn militaire leiders op met een plan te komen om Japan in het hart te raken. Niet in de overtuiging dat een aanval heel veel schade zou aanrichten, maar om de Japanners te laten voelen dat ook zij niet onaantastbaar waren. Bovendien zat Amerika in zak en as van wat er gebeurd was in Pearl Harbor en moest het moreel dringend worden opgevijzeld. Januari 1942 ontstond het plan om Tokyo te bombarderen. Het probleem was de afstand. De enige manier om dit te doen was een aanval met vliegtuigen vanaf een vliegdekschip, met als vereiste dat het vliegdekschip zo dichtbij mogelijk kon komen. Francis Low en James Doolittle werden uitgekozen om een plan in elkaar te steken. Zij kwamen al snel tot de conclusie dat het enige vliegtuig dat de aanval zou kunnen doen een B-25 “Mitchel” bommenwerper was. De B-25 was het enige grotere vliegtuig dat van een vliegdekschip kon opstijgen. Met de bommenlast aan boord moest het vliegtuig verder wel van alle extra’s worden ontdaan. Om het doel te bereiken werd het afweergeschut verwijderd, evenals de radio’s en werden de toestellen uitgerust met extra tanks om het vliegbereik te vergroten. Op 3 februari 1942 demonstreerden Low en Doolittle dat het plan zou kunnen werken door twee B-25’s te laten opstijgen van het dek van de carrier Hornet voor de kust van Norfolk.
De aanval zou worden uitgevoerd op extreem lage hoogte (460 meter) en elk vliegtuig zou worden uitgerust met 900 kg brand- of “high explosives” bommen, afhankelijk van het doel. 140 man van de 17th Bombardment Group werden uitgekozen om deel te nemen aan deze missie. Er volgden drie weken van intensieve training op Eglin Field in Florida in vliegen met de zware toestellen, nachtvliegen, het bombarderen op lage hoogte en navigatie zonder zichtbare herkenningspunten en zonder radio. Hoewel Doolittle zelf toegaf dat een langere training aan te bevelen was, vertrok de groep eind maart naar Californië.
Op 1 april 1942 werden 16 aangepaste B-25’s geladen op het vliegdek van de Hornet. De Hornet vertrok onder begeleiding van de kruisers Nashville en Vincennes, tanker Cimarron en vier destroyers. Een ontmoeting zou plaatsvinden met het vliegdekschip Enterprise en zou dan doorvaren naar een positie op ongeveer 640 km van de Japanse kust, waar de B-25’s zouden opstijgen. Het dek van de Hornet stond vol met B-25’s, dus bescherming vanuit de lucht werd uitgevoerd door de vliegtuigen van de Enterprise. Er werd heftig gediscussieerd hoe de aanval het beste kon worden uitgevoerd, maar uiteindelijk werd gekozen voor opstijgen in de schemering, het bombarderen van de doelen gedurende de nacht en doorvliegen naar Quzhou in de provincie Zhejiang in onbezet China in de morgen.
Het bombardement op Tokyo
USS Hornet – B-25’s
Het oorspronkelijke plan was dus om de vliegtuigen op 640 km van de Japanse kust te laten opstijgen. Maar om 3.00 uur op 18 april ontdekte de radar van de Enterprise een Japanse verkenner op 18 km van de carrier, ver buiten het verwachte patrouillegebied. Het schip werd snel tot zinken gebracht, maar de positie van de Amerikanen was al doorgegeven aan het Japanse opperbevel. Admiraal William Halsey, leider van het flottielje wilde zijn schepen niet riskeren door verder op te stomen en gaf de order “Launch planes” aan de Hornet. Op dat moment was de Hornet zo ongeveer 1320 km van Tokyo, veel meer dan de 640 km uit het oorspronkelijke plan. Positief was dat de vliegtuigen geholpen zouden worden door een rugwind van 40 km per uur tijdens de laatste 1900 km van hun missie.
Doolittle steeg als eerste op en ook de resterende B-25’s ondervonden geen problemen. De reis verder naar Tokyo verliep zonder bijzonderheden. De toestellen probeerden zo veel mogelijk contact te vermijden met de diverse schepen en vliegtuigen onder hen. Negen Japanse gevechtsvliegtuigen zagen de bommenwerpers op 16 km van het doel over het hoofd en zochten geen contact. Aangekomen boven het doel, klommen De B-25’s naar een hoogte van 366 meter, lieten hun bommen los, zakten weer terug in hoogte en vlogen westwaarts over de buitenwijken van de stad. Geen enkel toestel werd geraakt door afweergeschut. Ongeveer 14 ton bommen werd gegooid op de afgesproken doelen.
B-25 Mitchell
De vliegtuigen vlogen door naar de kust van China. Daar aangekomen was het zicht bijna nul en moesten de bemanningen van de B-25’s volledig vertrouwen op hun instrumenten. Doolittle probeerde Quzhou te bereiken maar was bijna door zijn brandstof heen. Precies dertien uur na het vertrek van de Hornet gaf Doolittle opdracht het vliegtuig te verlaten. Alle manschappen landden veilig op Chinese grond. Doolittle verzocht Generaal He Yangling uit te kijken naar de andere vliegtuigen en hun bemanning. In de ochtend van 20 april werden nog vier toestellen met hun bemanning gelokaliseerd. Maar drie van de 16 bemanningen waren niet in staat om Quzhou en Chongqing te bereiken. Eén van de toestellen werd gedwongen om te landen bij Vladivostok. De bemanning werd meer dan een jaar vastgehouden door de Sovjets, maar konden later met hulp van de NKVD vluchten naar Iran, op dat moment bezet door de Britten en de Sovjets. Twee bemanningen werden gevangen genomen door de Japanners tot het einde van de oorlog. Robert Meder stierf aan dysenterie en Dean Hallmark, William Farrow en Harold Spatz werden door de Japanners geëxecuteerd in oktober 1942. Het bombarderen van Tokyo veroorzaakte relatief weinig slachtoffers, veroorzaakte ook niet echt veel schade, maar had een enorm psychologisch effect in de Verenigde Staten en in Japan.
Quzhou wordt gestraft
Dagen na het bombardement planden de Japanners een actie om diegenen die hadden meegeholpen met het in veiligheid brengen van de Amerikanen te straffen. Souvenirs achter gelaten door de Amerikanen uit dankbaarheid, zorgden ervoor dat complete Chinese dorpen met hun bewoners op de meest gruwelijke wijze van de kaart werden geveegd. Japanse bommenwerpers bombardeerden Quzhou en Nanchang. Naar schatting werden 250.000 burgers gedood gedurende een drie maanden durende vergeldingsactie. Na het terugtrekken van het Japanse leger, deed de beruchte Unit 731 zijn intrede in de gebieden, vergelijkbaar met de Einsatzgrüppen van Hitler.
Unit 731, Japan’s Disturbing Human Experiments Program
Van alle gruwelijkheden die Japan losliet op de Chinese bevolking tijdens de bezetting, waren de operaties van Unit 731 de meest gruwelijke ooit vertoond en op een schaal die de wereld meerdere malen volledig hadden kunnen vernietigen. Josef Mengele is de geschiedenis ingegaan als een nazimisdadiger die vele proeven deed op weerloze gevangenen, vaak volledig bij kennis tot de dood er op volgde. Vergeleken bij de activiteiten van Unit 731 zijn de daden van Mengele en de Einsatzgrüppen kinderspel.
Shiro Ishii – Unit 731
Unit 731 begon in 1932 vrij onschuldig als een “onderzoekseenheid naar de algemene volksgezondheid”, maar resulteerde al snel in een eenheid die zich bezighield met het aanmaken van allerlei ziektekiemen die, indien volledig toegepast, iedereen op onze aardbol verscheidene malen had kunnen doden. Dit alles was gebouwd op oneindig lijden van de mensen die werden vastgehouden als testgevallen en lopende ziektekiemenverspreiders tot Unit 731 ophield te bestaan in 1945. De meest verschrikkelijke martelpraktijken en experimenten vonden plaats in het door Japan bezette Mantsjoerije. De persoon die het hele Japanse biologische wapenproject zou leiden, was de militaire dokter en bacterioloog Shiro Ishii. Proeven met onderkoeling, vivisectie, gevangenen die levend werden gebruikt hoe efficiënt vuurwapens en bajonetten waren, het onthouden van voedsel en water om te zien hoe lang het slachtoffer zonder kon, het laten vallen van zware objecten op slachtoffers om te zien wat de gevolgen hiervan waren, het injecteren van bloed van een andere samenstelling of zelfs dierlijk bloed om de gevolgen van deze transfusies te bestuderen, het laten ronddraaien van slachtoffers in centrifuges om te zien wat de gevolgen waren van de G-krachten, steeds sneller tot de dood er op volgde, proeven met syfilis om te zien hoe de ziekte zich ontwikkelde, het verkrachten en bezwangeren van vrouwen om vervolgens de effecten van meerdere proeven op de foetus te kunnen bestuderen. De lijst is nog veel langer, maar ik laat het hier maar bij.
Op 4 oktober 1940 werden Japanse “bombardementen” uitgevoerd op Quzhou. Kleine kistjes met 30.000 vliegen allemaal geïnfecteerd met de pest werden losgelaten op het stadje. De pijnlijke vliegenbeten zorgden ervoor dat 2000 mensen direct volgende op de aanval overleden, nog eens 1000 na een korte periode na de aanval. Andere aanvallen met anthrax resulteerden nog eens in 6000 doden in hetzelfde gebied. Het plan was de Verenigde Staten met besmette vliegen te bombarderen, maar zover is het gelukkig niet gekomen. Na het bombardement op Hiroshima en Nagasaki gaf de keizer zich over en werd Unit 731 officieel ontbonden.
Ook in de oorlog in de Stille Oceaan tegen de Verenigde Staten probeerde eenheid 731 biologische wapens te gebruiken. Er waren plannen om de Amerikaanse vloot met dodelijke pathogenen (biologisch deeltje dat infectieziekte kan veroorzaken) aan te vallen, maar dit werd verijdeld door Amerikaans ingrijpen en door een slechte uitvoering aan de Japanse kant. Tot op heden liggen er nog duizenden gevaarlijke chemische en biologische wapens begraven in Mantsjoerije en in China. De resultaten van Unit 731 waren na de oorlog van groot belang voor het biologische wapenprogramma van de Verenigde Staten. De resterende informatie van Unit 731 over biologische wapens werd overgedragen aan het Amerikaanse leger.
Toen de Sovjets op 8 augustus 1945 Mantsjoerije binnenviel, zorgde Shiro Ishii er voor dat alle gebouwen met het bewijsmateriaal werden opgeblazen en vernietigd. Overgebleven gevangenen werden doodgeschoten. Door de chaotische Japanse terugtrekking lukte dit alles maar in beperkte mate. Verschillende massagraven met menselijke en dierlijke resten werden ontdekt. Ook duizenden zieke dieren werden in de buurt van de vernietigde militaire locaties opgemerkt.
Japan heeft nooit verontschuldigingen aangeboden aan China voor de talloze gruweldaden die het heeft verricht op Chinese burgers tussen 1931 en 1945.
Bronnen:
Aanval op Pearl Harbor – Daan Couwenbergh
Brittanica – The Doolittle raid
Allthatsinteresting.com – Unit 731
Diverse Wikipedia artikelen