Bijgewerkt 22/04/24
Een kat heeft negen levens, Hitler had er minimaal 42
Volgens een uitdrukking uit het oude Egypte heeft een kat negen levens. Voor de Egyptenaren waren katten heilige dieren. Zonnegod Ra nam tijdens zijn reizen naar de onderwereld de gedaante van een kat aan en Ra zou het leven gegeven hebben aan acht andere goden, negen levens in totaal dus.
Bij Adolf Hitler lag het anders. Er werden in totaal 42 moordaanslagen op Adolf gepleegd, maar geen enkele aanslag slaagde er in de Duitse leider te doden.
Waarom is het zo moeilijk een dictator te doden? Hitler: “ik kan altijd door een misdadiger of een idioot uit de weg worden geruimd”. Een aanslag op Hitler, die altijd omringd werd door de nodige SS‘ers, werd al snel een zelfmoordaanslag en daar was moed voor nodig. Vele samenzweerders waren niet bereid deze ultieme vertwijfelde stap te zetten. Zo werd de planning van de moord op Hitler een mengelmoes van moed, vertwijfeling, angst en doodsverachting.
Het plegen van aanslagen begon al in een vroeg stadium van Hitlers carrière, op 9 februari 1933. Hitler ontvangt een brief met gif van Ludwig Assner. Een ontvangen telegram waarschuwt Hitler voor de brief en de brief wordt onderschept. In 1934 plant een oppositiegroep rond Helmuth Mylius een aanslag in Berlijn. De betrokkenen worden nog voor de uitvoering gearresteerd. 30 September 1938, de Akkoorden van München voor het conflict rond het Sudetenland voorkomt een geplande aanslag. 9 November 1938, de Zwitser Maurice Bavaud wil Hitler neerschieten. Hij komt echter niet dicht genoeg in de buurt van Hitler om het plan uit te voeren. Hij wordt later toevallig aangehouden en bekent uiteindelijk zijn voorgenomen aanslag. Hij wordt ter dood veroordeeld en onthoofd.
Georg Elser
Elser had al snel een voorgevoel dat Hitler oorlog betekende en die oorlog wilde hij verhinderen. Elser handelde vanuit zijn instinct en dat onderscheidde hem van de militairen die over veel meer middelen beschikten, maar er te gecompliceerde voorwaarden aan verbonden. Elser vreesde niet de consequenties van zijn daden, de militairen wel. En de aanslag van Elser was op een haar na gelukt. Elser voerde de aanslag op de Führer alleen uit. Een feit dat de nazi’s later, toen Elser opgepakt werd, maar moeilijk konden geloven. Elser bedacht voor de aanslag een zelfgemaakte bom. Hij stal hier en daar kruit en spullen voor de ontsteking en maakte zelf het ontstekingsmechanisme met als basis een precisie-uurwerk dat de bom moest doen ontploffen. Het functioneren van het systeem werd een aantal keren uitgeprobeerd en werkte uitstekend.
Elser zocht als locatie de Burgbräukeller in München uit, waar Hitler op 8 november 1939 langs zou komen om de mislukte putchpoging uit 1923 te herdenken. Elser moest nu nog zien de bom in te bouwen op de juiste plek en koos daarvoor een steunpilaar uit vlak naast de plaats waar Hitler zijn toespraak zou houden. Hij liet zich meer dan 30 nachten opsluiten in de ruimte en werkte aan de pilaar om de bom zo onzichtbaar mogelijk in te kunnen bouwen. Nadeel was wel dat het personeel van de Burgbräukeller hem door zijn veelvuldige bezoeken goed leerde kennen, wat later hielp om Elser te kunnen identificeren. Elser stelde de bom in op 21.20 uur op 8 november en hij wist zeker dat Hitler dan zou spreken.
Doordat het slecht weer is besluit Hitler echter per trein terug te keren naar Berlijn in plaats van het vliegtuig. Hitler vertrekt 13 minuten eerder dan normaal en als de bom ontploft is Hitler al vertrokken. Als Hitler nog aan het woord was geweest, was de bomaanslag zeker gelukt. De schade was aanzienlijk en ook op de juiste plek. Maar helaas, Hitler was niet meer aanwezig.
Elser wordt opgepakt als hij de Zwitserse grens probeert over te steken. Elser heeft een verlopen pas en is nog in het bezit van een aantal slagpinnen en een ansichtkaart van de Bürgerbräukeller. Zoals eerder gemeld kunnen de nazi’s maar moeilijk geloven dat de aanslag het werk is geweest van maar één man. Zelfs na zware martelingen blijft Elser volhouden. Elser wordt niet direct terechtgesteld, maar naar Sachsenhausen en later Dachau verbannen. Daar wordt hij opvallend mild behandeld wat vragen oproept bij zijn medegevangenen. Slechts een paar dagen voordat de geallieerden Dachau bevrijden laat Hitler een aantal politieke tegenstanders en ook Georg Elser uit pure wraakzucht liquideren. Op 9 april 1945 krijgt hij een nekschot. Het scheelde maar weinig of Elser had de oorlog overleefd.
11 November 1939, Erich Kordt wil zichzelf in aanwezigheid van Hitler in de Rijkskanselarij opblazen. De veiligheidsmaatregelen zijn echter dermate aangescherpt dat Kordt niet over de benodigde materialen kan beschikken. 27 juni 1940, tijdens een militaire parade in Parijs zou Hitler bij het voorbijrijden neergeschoten worden. De parade wordt afgelast omdat Hitler op 23 juni Parijs al had bezocht. 21 Mei 1941, Generaal Veldmaarschalk Erwin von Witzleben kan Hitler overtuigen naar Parijs te komen. De bedoeling is Hitler tijdens het bezoek neer te schieten. Hitler zegt het bezoek op het laatste moment echter af. 13 Maart 1943, Generaal-majoor Henning von Tresckow heeft een plan bedacht om Hitler tijdens een bezoek aan het hoofdkwartier van Heeresgruppe Mitte in Smolensk te doden. In eerste instantie is het plan Hitler onderweg van het vliegveld naar het hoofdkwartier te onderscheppen en te doden. Maar Hitler wordt door de SS streng bewaakt en de actie wordt afgelast. Vervolgens wil Von Tresckow Hitler tijdens het diner neerschieten. Generaal-veldmaarschalk Von Kluge komt het plan te weten en verbiedt zijn officieren dit plan uit te voeren. Tresckow gehoorzaamt. Plan nummer drie is een poging Hitler in zijn vliegtuig door een bom te laten neerstorten. De bom wordt aan boord gesmokkeld, maar de ontsteker raakt bevroren en de bom gaat niet af. Het bompakket kan achteraf ternauwernood worden onderschept. 21 Maart 1943, Rudolph-Christoph Freiherr von Gersdorff is bereid zich in het bijzijn van Hitler op te blazen. Hitler verlaat Berlijn veel te vroeg, Gersdorff kan de bom nog net onschadelijk maken. 16 December 1943, Axel von dem Bussche wil zich in Hitlers aanwezigheid laten opblazen bij een presentatie van de nieuwe legeruniformen. De presentatie wordt afgezegd omdat de uniformen bij een luchtaanval zijn vernield. 11 Maart 1944, Eberhard von Breitenbuch plant om Hitler bij een bezoek aan de Berghof neer te schieten. De SS laat echter alleen de generaals toe tot de bespreking. 7 Juli 1944, wederom bij de presentatie van de legeruniformen bij Salzburg zal Hellmuth Stieff een aanslag plegen. Op het moment supreme voelt hij zich niet in staat de aanslag uit te voeren.
Claus Schenk Graf von Stauffenberg
Als voorloper op de operatie Walküre wordt op 11 juli 1944 Von Stauffenberg (kolonel bij de Wehrmacht), de stafchef van het reserveleger ontboden op de Berghof. In zijn aktetas zit een bom die pas mag afgaan als Hitler, Göring en Himmler alle drie aanwezig zijn. Himmler is niet aanwezig en de aanslag wordt afgelast.
Vier dagen later krijgt Von Stauffenberg weer de kans. In de Wolfsschanze in Oost-Pruisen. Himmler is er weer niet bij. Generaal Ludwig Beck wil de aanslag wederom uitstellen maar Von Stauffenberg wil toch een poging wagen. In de vergaderruimte merkt Von Stauffenberg dat de aktetas is verwijderd, wellicht om Von Stauffenberg te beschermen. De aanslag wordt wederom afgelast.
20 juli 1944. Operatie Walküre. De aanslag wordt uitgevoerd door Von Stauffenberg in het Führerhoofdkwartier. Himmler en Göring zijn ook deze keer niet aanwezig als de bom afgaat. Door puur geluk komt Hitler er maar licht gewond vanaf. De gevolgen voor de vrij grote groep aanslagplegers zijn desastreus. Hitler na de aanslag: “Ik leef dus, de aanslag is mislukt. Een kleine kliek officieren wilde mij uit de weg ruimen. Maar nu hebben wij de saboteurs van het front te pakken. Wij zullen ze uitroeien. Ik wil de rust en veiligheid in de hoofdstad direct hersteld hebben, indien nodig met geweld, totdat de Reichsführer SS in de hoofdstad arriveert”. Ondanks pogingen van Von Stauffenberg mislukte de omwentelingspoging in Berlijn definitief. Inmiddels was een afdeling van het wachtbataljon “Grossdeutschland” aangekomen. Militaire voertuigen reden het terrein op en verlichtten de executieplaats. De veroordeelde mannen werden naar de binnenplaats gebracht. Generaal Friedrich Olbricht stierf als eerste door het tienkoppige vuurpeloton. Von Haeften (jurist en Wehrmacht officier) , Von Stauffenberg en als laatste Mertz von Quirnheim (Wehrmacht officier) waren de volgenden. Von Stülpnagel (generaal bij de Wehrmacht), die uit Parijs werd ontboden in Berlijn, pleegde onderweg zelfmoord.
Er volgde een enorme golf arrestaties. SS-Gruppenführer Heinrich Müller begon meteen met een onderzoek. Tussen de 600 en 800 personen werden gearresteerd, tweehonderd vermoord. De belangrijkste personen die bij Walküre betrokken waren, Veldmaarschalk Erwin von Witzleben (generaal-veldmaarschalk bij de Wehrmacht), na de aanslag de geplande nieuwe bevelhebber van de Wehrmacht, Hans Oster (officier bij de Wehrmacht), Wilhelm Canaris (admiraal), Johannes Popitz (politicus), Ewald von Kleist-Scmenzin (generaal-veldmaarschalk bij de Wehrmacht), Adam von Trott zu Solz (advocaat en diplomaat) werden gearresteerd. Henning von Tresckow pleegde zelfmoord. Carl Friedrich Goerdeler (politicus en burgemeester van Leipzig), voorbestemd als de nieuwe rijkskanselier sloeg op de vlucht maar werd gepakt en stierf op 2 februari 1945. Fabian von Schlabrendorff (officier bij de Wehrmacht), Ulrich von Hassell (politicus en diplomaat), Graf Schwerin von Schwanenfeld (officier bij de Wehrmacht), Fritz-Dietlof von der Schulenburg (rijksambtenaar), Eugen Gerstenmaier (theoloog), Peter York Graf von Wartenburg (jurist), Ulrich-Wilhelm Graf Schwerin (officier bij de Wehrmacht), Ewald Heinrich von Kleist (generaal-veldmaarschalk bij de Wehrmacht) , Berthold von Stauffenberg (jurist), Erich Fellgiebel (generaal bij de Wehrmacht), Wilhelm Leuschner (politieker), Cäsar von Hofacker (luitenant-kolonel van de Luftwaffe) en Erich Hoepner (generaal-overste bij de Wehrmacht) waren de volgenden die aan de beurt waren. Zware folteringen door de Gestapo volgden om bekentenissen over nog meer betrokkenen af te dwingen.
De meeste arrestanten waren militairen en hadden voor de krijgsraad gebracht moeten worden. Hitler vertrouwde het niet en riep op 2 augustus 1944 het “Ehrenhof” in het leven. Keitel was voorzitter, Ernst Kaltenbrunner en Heinrich Müller waren de aanklagers. Tot president werd benoemd Roland Freisler, een vurige aanhanger van Hitler. De opdracht van Hitler: “ik wil dat ze worden opgehangen als slachtvee”. En het vonnis moest binnen twee uur na de uitspraak worden voltrokken. Freisler wilde met de mannen van de 20e juli een afschrikwekkend en bloedig voorbeeld stellen. Van een eerlijk proces was dus in de verste verte geen sprake. Goebbels in zijn dagboek: “Freisler vindt wel de juiste toon om ze klein te krijgen”. Achter de stoel van Freisler waren verborgen filmcamera’s opgesteld om het macabere schouwspel op te nemen. Door het geschreeuw van Freisler waren de opnames niet geschikt voor propagandadoeleinden. Zelfs Ernst Kaltenbrunner was ontzet over de manier waarop Freisler zich gedroeg en noemde hem een derderangs acteur. Alle aangeklaagden werden veroordeeld tot de strop. Freisler: “het volk heeft zich van hen bevrijd. We gaan met alle kracht die in ons is door totdat de totale overwinning is bereikt”. Hitler liet de brute doodsstrijd van zijn tegenstanders tot in detail filmen. Later bleek dat Hitler de film herhaaldelijk in zijn hoofdkwartier had laten draaien.
Hitler ging in zijn radiorede voor het Duitse volk uit van een kleine kliek eerzuchtige adellijke officieren, maar uiteindelijk werd duidelijk dat ook krachten in de burgerij betrokken waren bij het verzet. De 20e juli 1944 was niet alleen een samenzwering van de adel. Op 22 september 1944 kwam hoogst explosief feitenmateriaal boven water. Het bevatte adreslijsten van de samenzweerders, notulen en plannen wie wat zou doen. Uit de gegevens bleek dat de samenzweerders de oorlog in 1938 al hadden willen voorkomen en bekritiseerden hoe Hitler omging met het vraagstuk van de Joden. Het begon Hitler te dagen welke omvang het complot tegen hem werkelijk had. Geen van de documenten mocht in de openbaarheid komen. Een paar duizend personen werden gearresteerd die nauwelijks iets te maken hadden met de 20e juli.
Het Duitse volk was al lang overgegaan tot de orde van de dag. De Führer had alles overleefd, een teken van goddelijke voorzienigheid. Op de achtergrond draaide Freislers moordmachine op volle toeren. Hij bleef onverstoorbaar het ene na het andere doodvonnis vellen.
Sippenhaft
Sippenhaft omvat het (gelegaliseerde) idee dat een familie de verantwoordelijkheid deelt voor een gepleegde misdaad door een van de familieleden en dat de familie daardoor collectief gestraft kan worden. Himmler en Hitler maakten hier gretig gebruik van en de gezinnen van de veroordeelde mannen werden eveneens gestraft. De vrouwen verdwenen in een concentratiekamp of strafgevangenis, de kinderen werden in een speciale inrichting geplaatst om opnieuw volgens nationaal socialistische maatstaven opgevoed te worden. De vonnissen kwamen op dezelfde manier tot stand als bij de mannen. Alleen werden de gezinsleden niet vermoord. Ook alle bezittingen van de familie werden verbeurd verklaard, ook dat van de aangetrouwde familie. Zo bleef Nina, de vrouw van Von Stauffenberg niets bespaard. Ze kwam samen met haar schoonmoeder terecht in concentratiekamp Ravensbrück. Haar vier kinderen Berthold, Heimeran, Valerie en Franz Ludwig werden op 17 augustus weggevoerd. Na vijf maanden eenzame opsluiting bracht Nina haar vijfde kind, Konstanze, ter wereld. De moeder van Nina stierf in februari 1945 in een strafkamp van de SS.
Erwin Rommel
Ook Erwin Rommel, chef van de begeleidingstroepen tijdens de Poolse veldtocht, bevelhebber van de 7e pantserdivisie tijdens de Blitzkrieg in België (fall Rot en fall Gelb, kreeg van de Fransen de bijnaam “de spook divisie” door de supersnelle opmars van de divisie), opperbevelhebber van het Afrikakorps, bijnaam “De Woestijnvos” en later in Normandië van Heeresgruppe B, verantwoordelijk voor de Atlantikwall, werd door de Gestapo van medeplichtigheid verdacht. Caesar van Hofacker was een van de samenzweerders die Rommel had benaderd om voor het verzet te kiezen. Bij de marteling van Van Hofacker werd de naam van Erwin Rommel genoemd. Generaal Heinrich Kirchheim, Wilhelm Keitel en Martin Bormann, bepaald geen vrienden van Rommel, drongen aan op een doodvonnis van Rommel. Op 14 oktober kreeg Rommel visite van twee generaals die hem in opdracht van Hitler overhaalden om zelfmoord te plegen. Zo kon hij zich een showproces en de Sippenhaftung besparen. Hij zou ook met militaire eer worden begraven en zijn familie zou leefgeld ontvangen. Zo kon ook voor Hitler een schandaal worden voorkomen. Na enkele minuten besloot Rommel zijn leven te beëindigen door middel van een gifpil, maar hij heeft nooit bekend bij de samenzwering betrokken te zijn geweest. Het Duitse volk werd wijsgemaakt dat de populaire Rommel was overleden aan de verwondingen die hij had opgelopen bij de luchtaanval van 17 juli.
Operation Foxley
De Britse Special Operations Executive (SOE) ontdekt in de zomer van 1944 tot hun grote verbazing dat Hitler elke ochtend een wandeling maakt op de Berghof bij Berchtesgaden. De Britten komen met het idee een aanslag te plegen op de Führer tijdens zijn wandeling. Hitler maakt de wandeling alleen, de SS’er die hem begeleidt moet op afstand blijven. De SOE ziet een kans Hitler uit de weg te ruimen en de Tweede Wereldoorlog te beëindigen. Operation Foxley is een feit.
De aanwijzing dat Hitler aanwezig is op de Obersalzberg is de grote hakenkruisvlag die gehesen wordt op de parkeerplaats voor de Berghof als hij daar vertoeft.
Het plan: De actie moet worden uitgevoerd door 2 sluipschutters en de liquidatie moet in het bos tijdens zijn ochtendwandeling worden uitgevoerd. De bewakers zijn te ver weg om in te grijpen en de sluipschutters kunnen daarom Hitler doodschieten en ontkomen. Mislukt de aanslag dan kunnen de sluipschutters naar het theehuis gaan en met een bazooka op Hitler schieten.
De uitvoering: De Engelsen wilden de aanslag laten plegen door een Duitse of Oostenrijkse krijgsgevangene met een persoonlijke haat tegen Hitler. Ook een dwangarbeider uit Polen of Tsjechië kwam in aanmerking. Meer dan 100.000 van hen werkten op een steenworp afstand van het buitenverblijf. Een Tsjech of een Pool zou dus niet opvallen. Onder hun lange uniformjassen zouden de 2 sluipschutters een bazooka met granaten, handgranaten een Mausergeweer met vizier en een grote tang kunnen meenemen. De munitie bevatte kwikfulminaat, dat zo sterk was dat een klein beetje ervan al genoeg was om het slachtoffer te onthoofden.
De aanslag wordt afgeblazen. “De opperbevelhebbers zijn het er over eens dat vanwege de vele blunders die Hitler begaat het haast gunstig is wanneer hij de Duitse strategie blijft bepalen”. De generaals waren bang dat na de moord op de Führer, meer competente strategen het voor het zeggen zouden krijgen en juist meer verbeten zouden gaan vechten om de dood van de Führer te wreken. Terwijl de SOE en de generaals oeverloos bleven discussiëren over de aanslag op Hitler, vielen de geallieerden eind 1944 Duitsland binnen.
Daarmee was Operation Foxley overbodig geworden.
Bronvermelding:
De mislukte aanslag op de Führer – Guido Knopp
Historia.net
Historiek.net
Diverse Wikipedia artikelen