Remagen is een dorp gelegen aan de linkeroever van de Rijn, tussen Bonn en Koblenz.
De brug was een overblijfsel uit WW1. De bouw duurde drie jaar en werd in 1918 in gebruik genomen, vooral om het Duitse front in het westen sneller te kunnen bevoorraden. De brug kreeg de naam van de opperbevelhebber Erich Ludendorff.
De brug was het ontwerp van Karl Wiener en voor wat de constructie betreft, ongeveer gelijk aan de Hindenburg brug tussen Rüdesheim en Bingen.
De bruggen hadden een dubbel baanvak voor het treinverkeer en twee stroken voor voetgangers.
Op de linkeroever bij Remagen werden twee vloedbruggen gebouwd. De staalconstructie rustte op metselwerk met twee torens en twee pylonen in de rivier. Op de rechteroever bij Erpel ging de brug ook over de spoorbaan. Na 50 meter ging dit gedeelte van de brug over in een 383 meter lange tunnel met een bocht naar links onder de Erpeler Ley.
In 1939 werd de brug voorzien van een 600 kilogram zwaar explosief om de brug te kunnen opblazen als de situatie daarom vroeg. Maar door het succes van de Blitzkrieg werd de brug onmisbaar voor een snelle bevoorrading van de Duitse troepen in het westen en werd besloten de explosieven te ontmantelen en tijdelijk op te slaan.
Na het succes van de geallieerde opmars na de landingen in Normandië, werden de explosieven weer teruggebracht naar de brug. De oorspronkelijke lading van 600 kilogram TNT was inmiddels door de Wehrmacht elders gebruikt en de nu geleverde 300 kilogram Donarite was van een aanzienlijk mindere kwaliteit.
De Wehrmacht was dus van plan om de brug indien nodig op te blazen, uiteraard om de geallieerde opmars een halt toe te roepen. Maar ook de geallieerden wilden de aanvoer van Duitse versterkingen vermijden en probeerden in oktober en december 1944 en eind januari 1945 de brug te bombarderen. De brug werd verscheidene malen getroffen, maar bleef overeind.
Na het succes van operatie Plunder, met als doel de Rijn over te steken, bestaande uit een luchtlandingsoperatie Varsity en operatie Archway, zou het niet lang meer duren voordat de geallieerden aan de oevers van de Rijn zouden staan.
Hitler had de Wehrmacht opdracht gegeven om de brug pas op te blazen als de geallieerden op minder dan 8 kilometer van de brug waren aangekomen, om de Duitse terugtrekkende troepen de gelegenheid te geven van de brug gebruik te maken.
De brug is nog intact
Op 7 maart 1945 was de US 9th Armored division om zes uur vertrokken richting de Rijn. Na een aantal schermutselingen bereikte na een aantal uren luitenant Karl Timmerman de heuvelrug ten westen van de Rijn. Bovenaan de heuvelrug bij Remagen zag Timmerman voor het eerst de Rijn en constateerde tot zijn grote verbazing dat de brug nog steeds intact was.
Harold Larsen en Frank Vaughn hadden al eerder vastgesteld tijdens een verkenningsvlucht in een Piper Cub, dat de brug nog intact was en Duitse troepen zich over de brug terugtrokken.
Timmerman rapporteerde dit wonder onmiddellijk aan Generaal William Hoge. Hoge gaf Timmerman direct de opdracht de aanval op de brug in te zetten, na een gerucht dat de brug om 16.00 uur zou worden opgeblazen.
Chaos aan de Duitse kant
Normaal hou ik er niet van heel erg in detail te treden, maar in dit geval, om de chaos aan Duitse kant duidelijk te maken, moet ik toch wat dieper ingaan op de situatie.
Sinds februari 1945 werd herhaaldelijk de verantwoording voor de verdediging van de brug gewisseld. Op 26 februari gaf Luitenant Generaal Kurt von Berg de verantwoording aan het Vijfde leger om de beide bruggen te verdedigen. Omdat de opdracht niet schriftelijk werd bevestigd, werd de opdracht pas op 28 februari uitgevoerd. Via de telefoon werd meegedeeld dat de verdediging van de brug viel onder de verantwoordelijkheid van de VDG divisie. Luitenant Generaal Von Botsch kreeg op 1 maart het bevel de verdedigingsgroep Bonn-Remagen op te richten. Echter op 2 maart werd alles weer ingetrokken en moest Von Berg er voor zorgen dat alles bij het oude bleef. Bratge ontving dan ook het bericht dat alles bleef zoals het was.
Eind februari werd het 5e Leger afgelost door het 15e Leger onder leiding van Gustav von Zangen. Op 6 maart kreeg Generaal Otto Hitzfeld via de telex de boodschap, dat de verdediging van de brug onder zijn verantwoording viel en werd Scheller opgedragen het commando onmiddellijk over te nemen. Scheller kwam in de morgen van 7 maart aan in Remagen en nam het commando over van Bratge. Nog Scheller, nog Bratge ontvingen ooit het bericht dat de bruggenhoofden van Bonn en Remagen onder het verdedigingswerk Bonn – Remagen vielen en dat op 6 maart de verantwoordelijkheid was overgedragen aan Majoor Generaal Richard Bothmer.
Door slechte of geen communicatie werden de leiders die de beslissingen moesten nemen niet of veel te laat geïnformeerd.
Het opblazen van de brug
Vanaf november 1944 was Willi Bratge verantwoordelijk voor de verdediging en het eventueel opblazen van de brug. Majoor Scheller had de opdracht gekregen het bevel van Bratge over te nemen, alleen was dit nooit aan Bratge gecommuniceerd en wist dus nergens van. Scheller gaf de opdracht de brug op te blazen, maar de verantwoordelijke voor het opblazen, Carl Friesenhahn vertrouwde de opdracht niet omdat hij normaliter met Bratge communiceerde en verzocht om een schriftelijke bevestiging van de opdracht. Toen de opdracht om 15.20 uur werd bevestigd, zette Friesenhahn de procedure in werking om de brug op te blazen. Friesenhahn draaide aan de sleutel maar er gebeurde helemaal niets. Na nog een aantal pogingen werd een vrijwilliger geroepen om de 75 meter ver verwijderde lont met de hand aan te steken. Onderofficier Faust begon zijn tocht onder moordend geallieerd vuur. Hij slaagde er in de lont aan te steken en tijdens de terugtocht van Faust explodeerde de lading. Maar toen de rook was opgetrokken stond de brug nog steeds op haar pilaren. Friesenhahn had al weinig vertrouwen in de vervangende 300 kilogram Donarite gehad in plaats van de 600 kilogram TNT die oorspronkelijk voor de brug was bedoeld. Maar de springstof had de constructie wel verzwakt en de houten vloer voor een groot deel weggerukt.
Timmerman realiseerde zich dat de brug nog steeds bruikbaar was en gaf het bevel de brug over te steken. Als eerste neutraliseerde een groep engineers onder leiding van luitenant Mott de overgebleven ontstekingsmechanismen en ladingen. Om 16.00 uur bereikte sergeant Alex Drabik de andere kant van de Rijn en was dus de eerste Amerikaan die de Rijn was overgestoken.
Gedurende de eerste 24 uur na de verovering van de brug slaagden de Amerikanen er in 8000 manschappen van verschillende onderdelen van de 9th Armored Division en de 78th Infantery Division over te zetten. Om 00.15 uur op 8 maart was de brug versterkt en konden 9 Sherman tanks van de brug gebruik maken. Deze Shermans werden direct ingezet om het bruggenhoofd te verdedigen.
Duitse tegenstand
De Duitsers hebben de verovering van de brug niet zonder slag of stoot geaccepteerd. Op 7 maart proberen genietroepen de brug met explosieven op te blazen, Op 8 en 15 maart probeerde de Luftwaffe de brug aan te vallen en vernietigen. Geen van deze pogingen slaagden volledig. Wel werd de technische staat van de brug er niet beter op. De Luftwaffe zette binnen 9 dagen 367 toestellen in, waarvan er door de geallieerden 106 werden neergehaald. Ook een aanval van 11 V2 raketten, gelanceerd vanaf Hellendoorn in Nederland, trof geen doel. De dichtstbijzijnde V2 sloeg in op 600 meter afstand van de brug. Op 17 maart gingen 6 duikers van de Kriegsmarine het water in om de brug op te blazen. Ook zij werden ontdekt en opgepakt.
Nadat op 8 maart om 3.00 uur M10 tanks over de brug waren gereden en nog diverse groepen infanterie waren overgestoken, vestigde Hoge zijn commandopost in Erpel aan de overkant van Remagen.
De Britse en Amerikaanse rivaliteit
De oude rivaliteit tussen de Amerikaanse generaals Bradley, Hodges en Patton en de Britse generaal Bernard Montgomery barstte nu los. Dankzij het wonder van Remagen hadden de Amerikanen een kans gekregen die zij niet hadden verwacht. Het als eerste oversteken van de Rijn door de Amerikanen viel niet in de smaak bij Montgomery. Volgens Montgomery was zijn militaire glorie gestolen door de Amerikanen. Op 15 maart stak Patton de Moezel over en op 22 maart de Rijn bij Nierstein-Oppenheim, een dag voordat Montgomery zijn geplande aanval op de Rijn startte.
John (Jack) Hyde – Military Police Corps
Tijdens de Slag om de Ardennen, weerhield John Hyde Generaal George Patton er van een gebied te betreden waar net nog Duitse soldaten waren gevangen genomen. Hyde verwachtte problemen, maar werd in plaats daarvan door Patton gepromoveerd. Toen Patton Hyde weer tegenkwam bij de brug controleerde Patton of de promotie van Hyde inderdaad was uitgevoerd. Anders ging het met een bezoek van Montgomery aan de brug. Montgomery gaf opdracht het verkeer te stoppen om wat foto’s te kunnen maken. Hyde weigerde deze opdracht uit te voeren en Montgomery droop af. Er werd een klacht ingediend, Hyde werd bij het Amerikaanse opperbevel geroepen en met een knipoog direct weer teruggestuurd.
Bij het organiseren van het verkeer over de brug heeft Hyde een belangrijke rol gespeeld. Door zijn inzet en organisatietalent van hem en zijn groep onder hevig vijandelijk vuur, hebben zeer veel manschappen en materieel van de brug gebruik kunnen maken. Door de bijdrage van Hyde en zijn groep heeft de verovering en het gebruik van de brug bij Remagen de oorlog met 6 maanden kunnen verkorten. Na de oorlog heeft John Hyde een belangrijke rol gepeeld bij de beveiliging van het metro systeem van Washington door het realiseren van misdaad preventie procedures. Daarna werd hij beveiligingsspecialist voor de metrosystemen in New York City en Atlanta. Voor zijn acties in WW2 ontving hij tijdens de oorlog de Silver Star.
De brug stort in
In de middag van 17 maart, toen 200 mannen van de genie aan het werk waren om de brug nog te versterken, zakte de brug in elkaar. 7 Soldaten werden gedood en 23 vermist. Zij zijn nooit terug gevonden. Later overleden nog eens 3 gewonden.
Hitlers tribunalen
Twee dagen na het verlies van de brug werd door Hitler een speciale mobiele rechtbank opgericht om de verantwoordelijken te berechten. Bratge werd ter dood veroordeeld, Friesenhahn werd vrij gesproken. Gelukkig voor beiden waren zij door de Amerikanen gevangen genomen. Later, op 13 maart werden ook nog Scheller en Peters schuldig bevonden, ter dood veroordeeld en dezelfde morgen geëxecuteerd. Peters was verantwoordelijk voor het ultrageheime wapensysteem Henschel HS297 raketlanceerinrichting en weerhield Scheller ervan de brug eerder op te blazen, omdat hij het geavanceerde systeem veilig over de brug wilde krijgen. Hetzelfde lot trof Kraft en Strobel. Strobel en zijn ondergeschikte Kraft waren verantwoordelijk voor het plaatsen van de ladingen om de brug op te blazen, wat maar gedeeltelijk lukte. Ook een tegenaanval van Kraft werd afgeslagen en mislukte. Ook zij werden schuldig verklaard en geëxecuteerd.
Deze veroordelingen bestempelden deze officieren als lafaards en losers, maar in werkelijkheid zijn zij het slachtoffer geworden van de vele onverwachte en ongelukkige gebeurtenissen.
Bron: The Miracle of Remagen door Wolfgang Gückelhorn en diverse internet sides